Tại sao trào ngược dạ dày tăng nhanh khi xã hội phát triển?

Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, con người đang phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe mới phát sinh từ lối sống hiện đại. Sự gia tăng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một trong những vấn đề đáng lo ngại nhất hiện nay. GERD không chỉ gây ra những triệu chứng khó chịu như ợ nóng, đau ngực và khó nuốt, mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Vậy tại sao bệnh trào ngược dạ dày lại trở nên phổ biến hơn trong xã hội phát triển? Những thay đổi trong chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt và các yếu tố khác đã góp phần làm gia tăng tỷ lệ mắc bệnh này như thế nào? 

1. Thực trạng của bệnh trào ngược dạ dày hiện nay 

Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Phúc Minh, Trưởng khoa Ngoại tiêu hóa Bệnh viện Bình Dân cho biết: Theo số liệu thống kê từ các hiệp hội tiêu hóa hiện đang có khoảng 5 - 10 triệu người Việt Nam mắc bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản, chiếm 10% dân số. Tuy là bệnh lý thông thường nhưng chúng là nguyên nhân chính làm tăng nguy cơ chuyển hóa ác tính dẫn tới ung thư mà điển hình có thể kể tới như: ung thư vòm họng, ung thư dạ dày,....

Bệnh viện Bình Dân trung bình mỗi ngày tiếp nhận khoảng 2.500 lượt khám, trong đó có khoảng 700 lượt liên quan đến bệnh lý đường tiêu hóa và 20-30% trong số này có triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản kèm theo các bệnh lý đường tiêu hóa khác. Lượng người mắc bệnh theo thống kê đều có xu hướng gia tăng. Điều này đến từ lối sống không lành mạnh và chế độ sinh hoạt, làm việc, nghỉ ngơi chưa hợp lý.

Bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản có các triệu chứng thường gặp như ợ nóng, ợ hơi, nóng rát sau xương ức, đau vùng ngực, viêm họng kéo dài, nửa đêm lên cơn hen hoặc mòn răng…

2. Các nguyên nhân chính dẫn đến bệnh trào ngược dạ dày tăng nhanh khi xã hội phát triển

2.1 Thay đổi chế độ ăn uống

Xã hội phát triển thường có xu hướng tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh và thức ăn nhiều dầu mỡ. Các loại thực phẩm này có thể làm tăng nguy cơ trào ngược axit. Thêm vào đó, việc tiêu thụ nhiều đồ uống có cồn và caffeine cũng là yếu tố góp phần làm gia tăng bệnh GERD. Chế độ ăn uống không cân đối và giàu chất béo làm tăng áp lực lên dạ dày, dẫn đến trào ngược axit.

2.2 Thói quen sinh hoạt không lành mạnh

Cuộc sống bận rộn và căng thẳng khiến nhiều người có thói quen ăn uống không đúng giờ giấc, ăn khuya và ăn quá nhiều trong một bữa. Những thói quen này có thể làm tăng áp lực lên dạ dày và thực quản, dẫn đến trào ngược axit. Việc ăn uống không điều độ, ăn quá no hoặc nằm ngay sau khi ăn đều là những yếu tố gây hại cho hệ tiêu hóa.

2.3 Căng thẳng và stress

Áp lực công việc và cuộc sống trong xã hội phát triển làm tăng mức độ căng thẳng và stress. Stress không chỉ ảnh hưởng đến hệ thần kinh mà còn gây ra sự co bóp bất thường của dạ dày và thực quản, góp phần vào sự phát triển của GERD. Khi căng thẳng, cơ thể sản sinh ra nhiều hormone gây tăng axit dạ dày và làm giảm khả năng tự bảo vệ của lớp niêm mạc thực quản.

2.4 Tăng cân và béo phì

Tỷ lệ béo phì gia tăng trong các xã hội phát triển là một yếu tố quan trọng dẫn đến sự gia tăng của bệnh GERD. Béo phì làm tăng áp lực trong ổ bụng, gây ra hiện tượng trào ngược axit. Mỡ bụng dư thừa làm áp lực lên dạ dày, khiến axit dễ dàng trào ngược lên thực quản.

2.5 Sử dụng thuốc

Việc sử dụng một số loại thuốc như thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), thuốc giảm đau và thuốc điều trị huyết áp có thể gây ra tác dụng phụ là trào ngược axit. Một số loại thuốc làm giảm sự co bóp của cơ vòng thực quản dưới, làm cho axit dễ dàng trào ngược lên thực quản.

2.6 Giảm hoạt động thể chất

Thiếu hoạt động thể chất là một trong những nguyên nhân góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh GERD. Hoạt động thể chất giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và giảm nguy cơ béo phì. Tuy nhiên, cuộc sống hiện đại với công việc văn phòng và thói quen ngồi nhiều làm giảm cơ hội vận động, từ đó làm tăng nguy cơ trào ngược axit.

Nhìn chung, sự phát triển của xã hội đã mang lại nhiều tiện ích và cải thiện chất lượng cuộc sống, nhưng cũng đồng thời dẫn đến những thay đổi không mong muốn trong lối sống và sức khỏe con người. Sự gia tăng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một minh chứng rõ ràng cho những hệ quả tiêu cực này. Để đối phó với tình trạng này, mỗi người cần nhận thức rõ về tầm quan trọng của một lối sống lành mạnh, từ việc ăn uống đúng cách, duy trì thói quen sinh hoạt điều độ, đến việc quản lý stress hiệu quả. Chỉ khi thực hiện những biện pháp này, chúng ta mới có thể phòng ngừa và giảm thiểu tác động của GERD, bảo vệ sức khỏe bản thân trong một xã hội ngày càng phát triển.

Nguồn: Báo pháp luật thành phố HCM