5 cách hạ sốt cho trẻ cấp tốc phụ huynh cần biết

Khi trẻ bị sốt, nhiều bậc cha mẹ thường hoang mang và lo lắng. Bài viết này sẽ hướng dẫn phụ huynh 5 phương pháp hạ sốt cho trẻ nhanh chóng và hiệu quả, có thể áp dụng ngay tại nhà. Từ các biện pháp vật lý đơn giản đến cách sử dụng thuốc an toàn, bạn sẽ được trang bị kiến thức cần thiết để xử lý tình huống sốt ở trẻ một cách tự tin, đúng cách và kịp thời.

1. Trẻ sơ sinh bao nhiêu độ là sốt?

Nhiệt độ cơ thể bình thường của trẻ sơ sinh dao động từ 36,5 đến 37,5°C. Khi nhiệt độ vượt quá 37,5°C, trẻ được coi là bị sốt. Mức độ sốt có thể được chia thành ba cấp độ khác nhau tùy thuộc vào mức tăng nhiệt độ:

• Sốt nhẹ: Nhiệt độ từ 37,5 đến 38°C, đây là mức sốt nhẹ, không quá đáng lo ngại. Trẻ có thể có các triệu chứng như da ấm, hơi nóng khi chạm, hoặc có thể có ít biểu hiện khác của bệnh như sổ mũi, hoặc khó chịu.
• Sốt vừa: Nhiệt độ từ 38 đến 39°C, đây là mức sốt trung bình, có thể gây khó chịu, mệt mỏi và biểu hiện rõ rệt hơn so với sốt nhẹ. Trẻ có thể có triệu chứng như da ấm, hơi nóng, mệt mỏi, mất năng lượng, buồn nôn, nôn mửa, hoặc có thể có triệu chứng bệnh lý khác như đau đầu, đau bụng nhẹ, hoặc khó thở nhẹ.
• Sốt cao: Nhiệt độ trên 39°C, đây là mức sốt cao, có thể gây khó chịu và cần được xử lý kịp thời. Trẻ có thể có triệu chứng như da nóng, mệt mỏi, mất năng lượng, buồn nôn, nôn mửa, hoặc có thể có triệu chứng bệnh lý nghiêm trọng hơn như khó thở, co giật, hoặc tình trạng tức ngực.

Cha mẹ lưu ý, nếu thân nhiệt của trẻ ở mức 38,5°C trở lên thì cần có sự can thiệp và giảm nhiệt kịp thời, tránh để tránh nhiệt độ tăng cao hơn, có thể dẫn đến những biến chứng không mong muốn.

>>> Xem thêm bài viết:

• Những lợi ích không thể bỏ qua khi đặt lịch khám bệnh online
• 4 bài thuốc dân gian trị ho cho trẻ cha mẹ cần biết

2. Cách nhận biết trẻ sơ sinh bị sốt

Phụ huynh nên theo dõi kỹ tình trạng sức khỏe của trẻ, ghi nhớ những dấu hiệu trẻ bị sốt. Sốt ở trẻ sơ sinh có nhiều cấp độ từ nhẹ đến cao, có thể xuất hiện đột ngột hoặc tăng từ từ, xảy ra ngắn hoặc dài ngày. Dấu hiệu quan trọng nhất là thân nhiệt của trẻ từ 38,5°C trở lên. Khi sốt, trẻ thường quấy khóc và dễ cáu gắt hơn bình thường. Cơ thể trẻ có thể đổ mồ hôi và tỏ ra mệt mỏi.

Ngoài ra, phụ huynh cần chú ý đến các biểu hiện như trẻ lơ mơ và thở gấp. Trẻ sốt thường bỏ bú, chán ăn và ít uống nước hơn so với bình thường. Một dấu hiệu đáng lưu ý khác là trẻ có thể ngủ li bì, khó đánh thức.

Để đo nhiệt độ chính xác, phụ huynh có thể áp dụng một trong 4 cách sau:

• Đo nhiệt độ ở nách: Sử dụng nhiệt kế thủy ngân sạch, làm sạch nách trẻ trước khi đo. Đặt đầu nhiệt kế vào nách, đảm bảo tiếp xúc tốt với da. Ép sát tay trẻ vào ngực và giữ trong 4-5 phút để có kết quả chính xác.
• Đo nhiệt độ ở hậu môn: Đây là phương pháp chính xác nhất khi sử dụng nhiệt kế kỹ thuật số. Bôi một ít dầu hoặc gel bôi trơn lên đầu nhiệt kế, sau đó đặt nhẹ nhàng vào hậu môn của trẻ, giữ khoảng 1 phút để có kết quả.
• Đo nhiệt độ ở tai: Sử dụng nhiệt kế điện tử chuyên dụng cho tai trẻ sơ sinh. Khi trẻ yên lặng, nhẹ nhàng đặt đầu nhiệt kế vào tai, đảm bảo tiếp xúc với thành màng nhĩ, nhấn nút đo và đợi quá trình hoàn tất.
• Đo nhiệt độ ở trán: Phương pháp này thường sử dụng nhiệt kế bấm điện tử thay vì loại thủy ngân truyền thống, vì trẻ sơ sinh hay cử động mạnh. Chỉ cần đặt đầu đo lên trán bé và bấm nút, bạn sẽ nhanh chóng có kết quả về thân nhiệt của bé.

Bằng cách kết hợp theo dõi các dấu hiệu sốt và đo nhiệt độ chính xác, phụ huynh có thể nhanh chóng phát hiện và xử lý kịp thời khi trẻ bị sốt.

3. 5 cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh cấp tốc

3.1. Bổ sung nước cho trẻ

Khi bị sốt, thân nhiệt trẻ tăng cao khiến trẻ dễ bị mất nước. Để ngăn chặn tình trạng này, bố mẹ nên cho bé uống càng nhiều nước càng tốt. Đối với trẻ sơ sinh, có thể cho bú sữa mẹ thường xuyên hơn. Với trẻ lớn hơn, ngoài nước lọc có thể cho uống nước trái cây pha loãng, nước dừa hoặc các loại nước điện giải dành cho trẻ em.

Nếu bé không muốn ăn, có thể thay thế bằng sữa hoặc các món ăn dạng lỏng như cháo, súp. Những thực phẩm này vừa cung cấp dinh dưỡng vừa giúp cân bằng lượng chất lỏng trong cơ thể. Lưu ý, nếu trẻ từ chối uống nước quá 1 giờ, phụ huynh nên liên hệ ngay với bác sĩ nhi khoa để được tư vấn biện pháp khắc phục kịp thời.

3.2. Lau người cho trẻ bằng nước ấm

Lau người cho trẻ bằng nước ấm là một phương pháp an toàn và hiệu quả để hạ sốt, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ. Phụ huynh hãy sử dụng một chiếc khăn mềm, nhúng vào nước ấm và vắt nhẹ. Lau khắp người trẻ và đặc biệt chú ý đến những vùng như trán, thái dương, gáy, nách và bẹn - nơi có nhiều mạch máu gần bề mặt da.

Quá trình bay hơi của nước ấm sẽ giúp làm mát cơ thể trẻ một cách tự nhiên. Tiếp tục lau trong khoảng 15-20 phút và theo dõi nhiệt độ của trẻ. Nếu thân nhiệt giảm xuống khoảng 37°C, có thể dừng lại. Lưu ý không sử dụng nước lạnh hoặc cồn vì có thể gây shock nhiệt hoặc kích ứng da cho trẻ.

3.3. Mặc quần áo rộng rãi cho trẻ

Dù trẻ có thể cảm thấy lạnh khi bị sốt, nhưng việc bọc bé trong nhiều lớp vải dày không phải là cách hiệu quả để hạ sốt. Ngược lại, điều này có thể ngăn cản quá trình giảm thân nhiệt tự nhiên của cơ thể. Thay vào đó, hãy cho trẻ mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, làm bằng chất liệu cotton mềm mại.

Điều này sẽ giúp cơ thể tỏa nhiệt dễ dàng hơn, đồng thời tạo cảm giác thoải mái cho trẻ. Tuy nhiên, nếu trẻ cảm thấy lạnh, có thể đắp cho bé một lớp chăn mỏng, nhưng cần theo dõi và điều chỉnh kịp thời nếu thấy trẻ đổ mồ hôi nhiều.

3.4. Bổ sung Vitamin C cho trẻ

Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch và giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Khi bị sốt, việc bổ sung vitamin C có thể giúp trẻ hạ sốt và hồi phục sức khỏe nhanh chóng hơn. Phụ huynh có thể bổ sung vitamin C cho trẻ thông qua chế độ ăn uống hàng ngày.

Các loại trái cây giàu vitamin C như cam, quýt, bưởi, kiwi, dâu tây có thể được chế biến thành nước ép hoặc sinh tố cho trẻ uống. Ngoài ra, một số loại rau như ớt chuông, súp lơ xanh, cải xoăn cũng chứa nhiều vitamin C. Đối với trẻ nhỏ, có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc bổ sung vitamin C dạng siro hoặc viên nhai phù hợp với độ tuổi.

3.5. Cho trẻ uống thuốc hạ sốt

Trong trường hợp sốt cao từ 38,5°C trở lên hoặc các biện pháp tự nhiên không hiệu quả, việc sử dụng thuốc hạ sốt có thể là cần thiết. Tuy nhiên, phụ huynh cần lưu ý rằng liều lượng thuốc hạ sốt cho trẻ phụ thuộc vào cân nặng và độ tuổi. Phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

Các loại thuốc hạ sốt phổ biến cho trẻ bao gồm paracetamol và ibuprofen. Cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tuân thủ chặt chẽ liều lượng được khuyến cáo. Không nên tự ý kết hợp nhiều loại thuốc hạ sốt khác nhau. Nếu sau khi uống thuốc mà trẻ vẫn không hạ sốt hoặc có các triệu chứng bất thường khác, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

4. Những sai lầm khi hạ sốt cho trẻ sơ sinh tại nhà

4.1. Chườm lạnh để hạ sốt

Một trong những sai lầm phổ biến nhất là việc chườm lạnh để hạ sốt cho trẻ. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) không khuyến khích phương pháp này vì nó có thể gây co lỗ chân lông, ngăn cản quá trình tỏa nhiệt tự nhiên của cơ thể. Ngoài ra, chườm lạnh còn có nguy cơ gây bỏng lạnh cho da trẻ và thậm chí dẫn đến suy hô hấp trong một số trường hợp. Thay vào đó, phụ huynh nên sử dụng phương pháp chườm ấm bằng cách dùng khăn mềm nhúng vào nước ấm (37-40°C), vắt nhẹ rồi đắp lên các vùng như nách, bẹn, cổ và trán của trẻ.

4.2. Đắp chăn dày hoặc ủ ấm khi trẻ sốt cao

Một sai lầm khác là đắp chăn dày hoặc ủ ấm cho trẻ khi sốt cao. Mặc dù trẻ có thể có cảm giác rét run và chân tay lạnh, nhưng việc ủ ấm sẽ ngăn cản quá trình tỏa nhiệt, khiến thân nhiệt tăng cao hơn nữa. Trong trường hợp nghiêm trọng, điều này có thể dẫn đến tình trạng co giật và tím tái. Thay vì ủ ấm, phụ huynh nên giữ cho trẻ mặc quần áo thoáng mát và ở trong môi trường có nhiệt độ phù hợp.

4.3. Không sử dụng nhiệt kế để kiểm tra thân nhiệt

Nhiều phụ huynh cũng có thói quen dùng tay để kiểm tra nhiệt độ của trẻ thay vì sử dụng nhiệt kế. Điều này có thể dẫn đến việc đánh giá sai mức độ sốt, cho trẻ uống thuốc hạ sốt không cần thiết, hoặc bỏ qua những trường hợp sốt cao cần được chăm sóc y tế kịp thời. Vì vậy, luôn sử dụng nhiệt kế để đo chính xác nhiệt độ cơ thể trẻ là điều cần thiết trước khi quyết định biện pháp điều trị.

4.4. Kết hợp nhiều loại thuốc hạ sốt

Trong tâm lý muốn hạ sốt nhanh cho con, một số phụ huynh có xu hướng kết hợp nhiều loại thuốc hạ sốt hoặc sử dụng đồng thời nhiều phương pháp hạ sốt. Điều này có thể tăng nguy cơ quá liều thuốc, gây ra các tác dụng phụ không mong muốn, thậm chí làm giảm thân nhiệt quá nhanh, dẫn đến shock nhiệt. Phụ huynh nên tuân thủ chỉ định của bác sĩ về liều lượng và cách sử dụng thuốc hạ sốt, không tự ý kết hợp nhiều loại thuốc hoặc phương pháp hạ sốt khác nhau. Thông thường chỉ sử dụng thuốc hạ sốt khác sau 6-8 giờ uống liều trước đó.

5. Trường hợp trẻ sơ sinh bị sốt cần đưa đi khám bác sĩ

Mặc dù trong nhiều trường hợp, sốt ở trẻ sơ sinh có thể được xử lý tại nhà, nhưng có những tình huống đòi hỏi sự can thiệp y tế khẩn cấp. Phụ huynh cần đặc biệt chú ý đến hai trường hợp sau:

• Trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi bị sốt trên 38°C: Đối với trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi, hệ thống miễn dịch còn non yếu và đang trong giai đoạn phát triển. Khi trẻ trong độ tuổi này bị sốt cao trên 38°C, nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng tăng lên đáng kể. Vì vậy, việc đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay lập tức là cần thiết để được đánh giá và điều trị kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.
• Sốt kèm theo các triệu chứng bất thường: Nếu trẻ sơ sinh bị sốt và đồng thời xuất hiện một hoặc nhiều triệu chứng co giật, quấy khóc không dứt, nôn ói, tiêu chảy, khó thở, da xanh xao hoặc nhợt nhạt, bỏ bú hoặc bú ít hơn bình thường thì phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay.

Những dấu hiệu này, khi kết hợp với sốt, có thể là biểu hiện của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cần được bác sĩ đánh giá và điều trị ngay lập tức.

6. Lời kết

Với 5 cách hạ sốt cho trẻ được trình bày, chúng tôi hy vọng đã cung cấp cho phụ huynh những công cụ cần thiết để xử lý tình huống sốt ở trẻ một cách hiệu quả và an toàn tại nhà. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng mỗi trẻ tuỳ vào tình trạng của trẻ mà ba mẹ có những biện pháp phù hợp giúp con hạ sốt và không ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn y tế khi cần. Với sự chăm sóc đúng cách và kịp thời, hầu hết các trường hợp sốt ở trẻ đều có thể được kiểm soát hiệu quả, giúp bé nhanh chóng hồi phục và trở lại với những hoạt động vui vẻ hàng ngày.